Note [29] | |
Il faut reconnaître à Jean ii Riolan d’avoir mis en doute l’existence de l’atrabile, qu’il tenait pour de la bile jaune épaisse et chargée d’impuretés, éliminée par le foie et la vésicule. Pour lui, la mélancolie était une maladie et non une quatrième humeur corporelle (v. note [33], première Responsio, 6e partie). Je n’ai rien trouvé sur les capsules atrabilaires dans son Anthropographia publié dans ses Opera anatomica vetera et nova de 1649, {a} mais elles contiennent des Animadversiones in Casp. Bartholini Anatomia, {b} dont une section est intitulée De Capsulis Atrabilariis [Des capsules atrabilaires (c’est-à-dire surrénales)] (pages 770‑771). Sans nier catégoriquement leur existence, il ne les juge pas indispensables à la vie et conclut ainsi sa diatribe : Gloriatur Bartholinus se verum inuenisse vsum, aliis Anatomicis incognitum, recipiunt capsulæ humorem biliarum (debebat dicere atrabiliarium ex titulo) crassum, et excrementitium, qui à sanguine in Hepate vel Liene, vel utroque confecto, nondum expurgatus fuit, ubique seruari, et vinci, quia per angustos renum meatus penetrare non potuit, ergo patentiores et liberiores viæ ad capsulas. Quot verba, tit errores, si Lien destinatus sanguini crasso, fæculento, seu atrabilario asseruando, inutiles capsulæ illæ imaginariæ, vel sunt subsidiariæ Lieni. Deberet igitur à Liene ad capsuslas, viam et vasa demonstrare : nam ab emulgentibus interdum à rene ad ipsas atrabilarius humor refluit in venam superiorem, ut deriuetur in capsulas, quale deliramentum. Si ibi cunctatur et effluit quotidie, tingere deberet vrinas nigro colore : non solet natura excrementa maligna tandiu seruare, nisi excernantur, ergo refluit in venas, aut recurrit ad Lienem per circulationem sanguinis ex Harueo et Valæo : atque si sequeris opinionem Valæi, de usu lienis, inutiles erunt tuæ capsulæ atrabilariæ. Ego verò vsum eiusmodi glandularum perquirendum esse reor in Fœtu : sunt enim glandulæ rotundæ, figurâ reni consimilies, succenturiati renuli dicuntur, qui adstant renibus nondum exactè formatis, et cum ipsis exactè communicant. Miror, cur Bartholinus filius Iconem eiusmodi capsularum non expressit. |
Imprimer cette note |
Citer cette note
x
Jean Pecquet et la Tempête du chyle (1651-1655), édité par Loïc Capron. – Paris : Bibliothèque interuniversitaire de santé, 2018. –
Texte : Jean ii Riolan Première Responsio (1652) aux Experimenta nova anatomica de Jean Pecquet (1651). 4. Critique des chapitres xi-xii de la Dissertatio anatomica, note 29. Adresse permanente : https://numerabilis.u-paris.fr/editions-critiques/pecquet/?do=pg&let=1003&cln=29 (Consulté le 30/04/2025) |