| Note [8] | |
Jean ii Riolan était l’« homme sage » dont Thomas Bartholin n’avait pas daigné recueillir l’avis. La référence à Sénèque le Jeune me semble renvoyer à ce qu’il a écrit sur l’erreur humaine dans son livre iv sur les Bienfaits, chapitre xxxiv : Non mutat sapiens consilium, omnibus his manentibus quæ erant, quum sumeret. Ideo nunquam illum pœnitentia subit : quia nihil melius illo tempore fieri potuit, quam quod factum est : nihil melius constitui, quam quod constitutum est. Cæterum ad omnia cum exceptione veniet, si nihil inciderit, quod impediat : ideo omnia illi succedere dicimus, et nihil contra opinionem accidere, quia præsumit animo, posse aliquid intervenire, quod destinata prohibeat. Imprudentium ista fiducia est, fortunam sibi spondere. Sapiens autem vtramque partem eius cogitat. Scit quantum liceat errori, quam incerta sint humana, quam multa consiliis obstent. Ancipitem rerum ac lubricam sortem suspensus sequitur, consiliis certis incertos euentus. Exceptio autem, sine qua nihil destinat, nihil ingreditur, et his illum tuetur. Ce passage a valu à Sénèque d’être indûment tenu pour l’auteur de l’adage errare humanum est, dont le corollaire, perseverare diabolicum, est chrétien (saint Augustin). |
|
| Imprimer cette note |
|
Citer cette note
x
Jean Pecquet et la Tempête du chyle (1651-1655), édité par Loïc Capron. – Paris : Bibliothèque interuniversitaire de santé, 2018. –
Texte : Observationes de Venis lacteis (1655). 2. Lettre de Charles Le Noble à Jean ii Riolan, seconde partie, note 8. Adresse permanente : https://numerabilis.u-paris.fr/editions-critiques/pecquet/?do=pg&let=1061&cln=8 (Consulté le 08/12/2025) |