Résultats de recherche — Medica

[sans numérotation] [Page de faux titre]

[sans numérotation] [Page de titre]

[sans numérotation] Serenissimo Principi Mauritio Cardinali Sabaudiae. Ludouicus Septalius S. D

[sans numérotation] Praefatio ad Lectorem

[sans numérotation] Carmen

[sans numérotation] Ipsa corporis species simulacrum est mentis. Ambr. non tam Septalij vultus imitatur imago, quam monstrat faciem pectoris ipse liber

[sans numérotation] Genio et imagini Septalianae

[sans numérotation] Quaestionum duo-de-quadraginta Sectionum Aristotelis Problematum, Summae / Consensus / Permissio

1 Aristotelis Problematum Sectio prima. Medica continens. Probl. I. Cur experantiae magnae committendi morbi vim habeant ? An quia excessum vel defectum faciunt ? Hoc autem est morbus

2 Probl. II. Cur morbi saepè curantur, ubi quis abundè excessit ? & aliquorum medicorum talis est ars ? Excessibus enim agunt vini, vel aquae, salsedinis, aut cibi, aut inediae. An quum contraria sint ad inuicem, quae morbos faciunt, in medium igitur utriusque ducunt alterum ?

3 Probl. III. Cur temporum mutationes & ventorum, morbos intendant, aut tollant, iudicent, aut faciant ? An quòd calidae aut frigidae sint, humidae aut siccae: morbi autem, harum sunt excessus sanitas enim, mediocritas quaedam est

8 Probl. IV. Cur in mutationibus temporum vomitibus uti oportet ? An ne fiat conturbatio variis genitis excrementis in mutatione ? / Probl. V. Quamobrem qui vel cibo vitioso vescuntur, vel qui fame laborarunt, pedibus intumescunt ? An utrique ob colliquationem ?

10 Probl. VI. Quamobrem morbis ex bile in aestate generari solitis (febricitant enim maximè in aestate) acutis ob bilem existentibus, in hyeme generantur ij magis ?

12 Probl. VII. Quamobrem pestis sola ex omnibus morbis eos afficiat maximè quid ad laborantes propè accesserint ? An quòd sola omnium morborum communis est omnibus:

15 Probl. VIII. Quamobrem hyeme boreali existente, si ver pluuiosum fiat, & austrinum aestas morbosa sit febribus & lippitudinibus referta.

17 Probl. IX. Cur si hyems austrina fuerit & pluuiosa, ver autem & siccum & boreale, morbosul sit tum ver, tum aestas. An quia in hyeme quidem ob teporem & humiditatem corpora similia redduntur tempori ?

20 Probl. X. Cur siquidem aestas sicca & borealis fuerit, autumnus autem contrarius, humidus & austrinus, in hyeme dolores capitis producuntur, & raucitates, & tusses, & terminantur in tabem.

23 Probl. XI. Quamobrem si aquilonia fuerit aestas & sicca, talisque etiam sit autumnus, pituitosis & mulieribus confert. An quia natura utrorùmque in alteram partem exuberat.

24 Probl. XII. Quamobrem biliosis morbosa est aestas aquilonia & sicca, similisque autumnus ? An quoniam in idem conueniunt ipsis corpus & tempora:

25 Probl. XIII. Quamobrem aquarum permutationem morbosam esse aiunt, aëris autem minimè ? An quòd aqua sit nutrimentum, & habentes & complexi aquas discedunt, aëre autem,

27 Probl. XIV. Cur magis aquae mutatio insalubris est quàm ciborum ? An quoniam plurimum aquae consumimus. In cibis enim, in obsoniis, & in potu aquae usus plurimus est

28 Probl. XV. At verò mutationes sunt morbosae ? An quia omnis quidem mutatio & temporis & aestatis bene mobilis est bene mobilia autem sunt extrema veluti principia & fines sicut & cibi inter se distincti ad inuicem se corrumpunt,

30 Probl. XVI. Cur aquarum mutationes habentibus pediculos faciunt multos habere ? An quòd cruditas facta humoris ob perturbationem, quae fit ob aquae diuersitatem frequenter factam,

33 Probl. XVII. Quamobrem à Vergillis ad Zephyrum usque qui morbis longis laborant, tolluntur è medio: & senes magis quàm iuuenes.

35 Probl. XVIII. Cur in humidis, quae quidem in capite sunt ulcera, citò sanantur, quae verò in tibiis, aegrè. An quia grauis est humiditas, quia terrestris grauia autem deorsum feruntur quae igitur sursum,

37 Probl. XIX. Cur si hyeme facta boreali, & vere austrino, ac pluuio, aestas admodum sicca fiat, lethalis fit autumnus omnibus, potissimùm autem pueris aliis autem dysenteriae, & quartanae febres in ipsomet fiunt ?

39 Probl. XX. Cur si aestas pluuiosa fuerit & austrina, & autumus, hyems morbosa redditur.

42 Probl. XXI. Cur cùm ex terra vapor multus eleuatur à sole, annus pestilens redditur ?

44 Probl. XXII. Cur fiant anni morbiferi, cùm generatur copia paruarum ranarum, faciem rubetae repraesentantium.

45 Probl. XXIII. Cur austri sicci & non aquosi febres excitant. An quia humiditatem & caliditatem alienam inuehunt ?

48 Probl. XXIII. Cur in austris grauiùs se habent & debiliùs homines ? An quia ex paruo multum humidum fit colliquatum per aestum, & ex vento debili graue humidum.

50 Probl. XXV. Cur aegrotant quidem magis aestate, moriuntur autem magis, qui laborant hyeme ?

53 Probl. XXVI. Cur post conuersiones utrasque usque ad centum dies moriantur maximè ? An quòd eousque caloris quoque & frigoris excessus perdurat. Excessus autem infirmis facit morbos & perniciem

54 Probl. XXVII. Cur ver & autumnus morbosi ? Quia mutationes omnes morbiferae ?

56 Probl. XXVIII. Cur per hyemem minùs quidem morbi adsunt quàm in aestate, sed tamen magis perniciosi ? ... / Probl. XXIX. Quamobrem autumno quidem & hyeme ardores potiùs generantur in frigidis temporibus, aestate autem rigores infestant aestu existente ?

59 Probl. XXX. Quae virtus cataplasmatis ?

60 Probl. XXXI. Quaenam oportet urere, & quae incidere ? / Probl. XXXII. Quaenam virtus medicamenti supprimentis sanguinem ?

62 Probl. XXXIII. Quaenam incidere oportet, & quae urere, & quae non ita oportet curare, sed medicamentis.

64 Probl. XXXIV. Cur si aëre quis vulneretur, faciliùs sanatur, quàm si ferro ?

65 Probl. XXXV. Cur verò ab aëre combusta celeriter sanantur ? An quia rarius est & minùs corpulentum ? In solidioribus autem minor caliditas

66 Probl. XXXVI. Utrùm prisana hordeacea leuior & melior ad morbos quàm triticea ?

69 Probl. XXXVII. Cur dentium stuporem dissoluit portulaca & sal ?

71 Probl. XXXVIII. Cur igitur cinis & vitrum non ? An quia stringit & non liquefacit ?

75 Probl. XL. Cur ex medicamentis alia quidem ventrem soluant, vesicam autem minimè. Alia autem vesicam soluant, non autem ventrem ?

77 Probl. XLI. Cur autem alia quidem superiorem ventrem, alia verò inferiorem mouent: ut elleborus superiorem, scammoneum inferiorem, alia verò utrumque, ut elaterium & tapiae succus ?

82 Probl. XLII. Cur medicamenta purgant, alia verò amariora existentia & acriora & aliis huiusmodi excedentia non purgant ?

86 Probl. XLIII. Cur piper si largè sumatur, vesicam soluit: si parcè, aluum. Scammonea autem si multa sumatur, aluum soluet: si parcè & quae vetus sit, vesicam ?

88 Probl. XLIV. Cur inflammationes easdem ij quidem infrigidando sanant, alij verò calefacientes concoquunt. An quia alij quidem externa caliditate: ij verò infrigidantes, proprium calorem congregant

90 Probl. XLV. Cur permutare cataplasmata oportet ? An ut magis sentiantur ?

91 Probl. XLVI. Cur cibum imminuere, laborem augere salubre est ? An quòd aegrotandi causa est multitudo excrementorum ? Haec autem fit quoties nutrimenti adsit excedentia, aut laborum imminutio

93 Probl. XLVII. Cur medicamenta purgantia, & amara, & foetida magna ex parte purgant ? An quia amara omnia & malè olentia concoqui nequeunt ?

96 Probl. XLVIII. Cur bene odorata & semina & plantae urinam mouent ? An quòd calida & concoctu facilia: huiusmodi autem sunt mouentia urinam.

97 Probl. XLIX. Cur in impuris quidem prauisque ulceribus, siccis, acribus, adstringentibusque uti oportet medicamentis,, puris verò & sanescentibus humidis etiam solis ?

99 Probl. L. Cur morbis à pituita confert coitus ? An quia semen excrementi est secretio, & natura simile pituitae, ita ut multum pituitosi auferens prosit / Probl. LI. Utrùm verò nutrimentum offerre incipienti (morbo) melius est, an posterius ?

102 Probl. LII. Cur intueri oportet signa, quae sunt circa urinam, si cocta sit, seorsim excipiendo urinam, potiùs quàm continuè mingendo.

105 Probl. LIII. Quamobrem ad sanitatem carnem densare non oportet, sed rarefacere ?

109 Probl. LIV. Quamobrem pernionibus tam aqua frigida quàm calida confert ? An quoniam perniones excessu humidi fiunt.

111 Probl. LV. Cur frigidum & facit & tollit perniones, & calidum ambusta ? ... / Probl. LVI. Cur in febribus saepè & paulatim potio dari debet ?

115 Probl. LVII. In quartanis febribus oportet non attenuare, sed ignem in corporibus adaugere.

117 Probl. LVIII. Sunt autem morbi, alij quidem ab igne, alij à rore. Curantur verò morbi qui ab igne, rore: qui verò à rore, igne. Humiditatem enim desiccat

119 [Page de faux titre]

120 [Dédicace]

121 Sectio secunda. Quae est de sudoribus. Probl. I. Cur neque concitantibus neque retinentibus spiritum, fit sudor, sed potiùs laxantibus ?

125 Probl. II. Cur non sudant, quae in calida aqua sunt partes: neque etiam si calidae fuerint.

126 Probl. III. Cur sudor est salsus ?

127 Probl. IIII. Cur superiora sudant magis quàm inferiora ?

128 Probl. V. Cur manibus exercitantibus magis sudor producitur, etiamsi aliae partes eundem habitum retineant ?

130 Probl. VI. Cur sudor è capite manans aut non foetet, aut minus eo qui ex reliquo corpore ?

132 Probl. VII. Cur se exercentes, si ubi interquieuerint, iterum luctati magis sudant, quàm si continuè ?

133 Probl. VIII. Cur magis sudant, quando non multo interposito tempore sudationibus utuntur ?

134 Probl. IX. Cur sole magis ex calefaciente nudos, quàm indutos, sudant magis indutis ?

135 Probl. X. Cur sudant maximè facies ? An quae rara humidàque maximè sunt, sudori se peruia exhibent. ... / Probl. XI. Cur neque confertim facto igne magis sudant, neque semper imminuto sed pluri superillato ?

137 Probl. XII. Cur detergentibus magis fluit sudor, quàm supermanere sinentibus ? Utrùm ob refrigerationem ab extrinseco.

138 Probl. XIII. Cur ruta & quaedam unguenta foetidos sudores faciunt ? An quia quorum odore grauitas est, si ea corporis humoribus misceantur, malum facient odorem ?

139 Probl. XIV. Sur sudamus magis tergo quàm anteriori parte ?

141 Probl. XV. Cur ea parte qua iacemus, non sudamus ? An quia calidus existens locus, quo tangimur, prohibet ne permeet sudor desiccat enim ipsum.

144 Probl. XVI. Cur dormientes magis sudant ? An ob repercussionem ; collectus enim calor internus humorem expellit / Probl. XVII. Cur facie maximè sudamus, cùm minimè sit carnosa ?

146 Probl. XVIII. Cur sudantes si aqua aut vento refrigescant, nauseant ? Utrùm quia humor infrigidatus est in unum collectus, ante non quiescens ob fluxum.

147 Probl. XIX. Cur ex pedibus & capite incalescentibus sudores maximè promanant ? An quoniam quod calidum est trahit ad se humorem ?

149 Probl. XX. Quare laborantes, ubi quieuerint, sudant ? Nam oportebat, si labor causa est, tunc sudare, cùm laborabant.

150 Probl. XXI. Utrum verò magis aestate sudorem ciere expedit, an hyeme ?

151 Probl. XXII. Quare semper corpore fluente, & effluxu facto de excrementis non sub leuatur corpus, nisi sudorem emiserit ?

153 Probl. XXIII. Cur minùs sudamus in ipso labore, quàm cùm laxati quiescimus ? An laborantes quidem faciunt, facientes verò laborauerunt ?

154 Probl. XXIV. Cur cùm currimus, cùmque in motu est corpus, non magis sudamus, sed quando cessatum est ? ... / Probl. XXV. Cur cùm bibunt, minus sudant supercomedentes ?

155 Probl. XXVI. Cur in lucta animo aestuantes pedibus sudant, non facie ?

158 Probl. XXVII. Cur facie aliqui intensè rubent, non autem sudant ?

159 Probl. XXVIII. Cur dormientes quàm vigilantes sudant magis ?

160 Probl. XXIX. Cur in caldariis magis sudant cùm est frigus ?

161 Probl. XXXIV. Cur sudor utilior est, qui corpore nudo currenti prodierit, etiamsi minor sit, quam qui vestibus induto ?

164 Probl. XXXI. Cur in lucta anima aestuantes pedibus sudant, non facie ? ... Probl. XXXII. Cur in caldariis neque uniuerso igne praesente magis sudant, neque minore semper facto, sed superaucto.

165 Probl. XXXIII. Utrùm potiùs aestate promouendus est sudor, an hyeme ?

168 Probl. XXXIV. Quam ob causam sudoribus ab interno vel extrinsecùs adueniente calore factis, horror in aliquibus sudoribus fit ?

169 Probl. XXXV. Cur sudores calidi frigidis meliores habentur ?

170 Probl. XXXVI. Cur minus ad ignem multum sudamus, cùm tamen à calore sudor moueri soleat ? .../ Probl. XXXVII. Cur sole magis calefaciente si nullo indumento tegantur, maiores tamen sudores fiunt, quàm si vestimentis circumambiuntur. ... / Probl. XXXVIII. Quamobrem cùm motus acuti magis, hebetes minùs calefacere soleant, progressiones tum per accliuia, quae hebetiores sunt,

172 Probl. XXXIX. Cur cùm sudor moueri soleat, quo magis quis sese operuerit, non sudant qui plurima vestimenta induunt. ... / Probl. XL. Quam ob causam cùm corpora sicciora magis per aestatem, quàm hyeme sint, ad sudorem aestate magis simus dispositi ?

174 Probl. XLI. Cur sudores, qui sponte fiunt in sanis, iis deteriores iudicentur qui à laboribus promouentur ?

176 ProbL. XLII. Quam ob causam hyberno tempore minùs producuntur sudores: nec nos per id tempus sudandum aequè esse censemus, quamuis corpora humidiora sint hyeme ?

177 [Page de titre]

178 Ad perillustrem V. Alexandrum Rovidium senatorem Regium

179 Sectio tertia, quae est de vini potu & ebrietate. Probl. I. Quam ob causam ebrij calido existente vino facilè rigent, facilliméque pleuritide & similibus corripiuntur ?

183 Probl. II. Cur non, qui valde sunt ebrij, debacchantur, sed qui leuiter potu incalescentes maximè ?

185 Probl. III. Cur magis crapulam sentiunt, qui magis dilutum bibunt, quàm qui omnino merum ?

188 Probl. IV. Cur ebriorum semen infoecundum est magna ex parte ?

190 Probl. V. Cur temulenti tremunt, & eò magis quantò liberaliùs merum bibunt ?

195 Probl. VI. Cur temulenti, calido existente vino facilè rigent: citissiméque laterali morbo corripiuntur, & huiusmodi aegritudinibus. ... / Probl. VII. Cur pueri calidi cùm sint, non sunt amatores vini: Scythae autem, & viri fortes calidi existentes, amatores vini sunt ?

197 Probl. VIII. Cur temulenti magis sentimus salsas & viciosas aquas, sobrij autem minùs ?

199 Probl. IX. Cur valde temulentis omnia circumferri videntur ?

201 Probl. X. Cur temulentis quandoque multa videntur unum conspicientibus ?

204 Probl. XI. Cur ebrij ad concubitum impotentes sunt ?

206 Probl. XII. Cur dulce, & meracum, & cyceon in medio inter potandum haustum minùs ebrietatem pariunt & propter quid minus inebriantur, qui amplis & foecundis calicibus se proluunt ?

209 Probl. XIII. Cur dulci supernatabili existente, si quis ebrius dulce superbibat, vinum deprimitur, minùsque infestat ?

210 Probl. XIV. Cur à vino diluto, mediocriter tamen, postridie magis capite dolemus, quàm ex meraco ? ... / Probl. XV. Cur magis possunt bibere in ebrietate inexercitati, quàm sese exercentes, & faciliùs permutantur ?

212 Probl. XVI. Cur vinum & deliros facit, & furentes contraria enim dispositio est: hic etenim magis in motu est, ille autem minùs.

216 Probl. XVII. Cur brassica soluit crapulam ? An quòd succum habet dulcem, & subductiuum ?

219 Probl. XVIII. Cur vomitum magis prouocat vinum multum dilutum, quàm aqua, aut merum ?

221 Probl. XIX. Cur inebriati magis sentimus salsas malas aquas, incipientes inebriari minus ? ... / Probl. XX. Cur valde ebriis circumferri omnia videntur ?

222 Probl. XXI. Cur cùm multùm bibitur, sicciores ventres redduntur cùm oportet humectari magis à copiosiori ?

223 Probl. XXII. Cur magis crapulam sentiunt, qui dilutum bibunt, quàm qui merum ? ... / Probl. XXIII. Cur ex meraco moriatur, si quis antè demacratus multum bibat antè autem nondum extenuati multi potus amatores, confertim & multum bibentes, sicci redduntur ?

225 Probl. XXIV. Cur ebrij sunt ad lacrymandum faciliores ?

228 Probl. XXV. Cur temulentis somnus non fit ?

231 Probl. XXVI. Cur ebriosi tremunt, & eo magis ubi merum hauserint, cùm vinum excalefaciendi vim habeat: tremor autem fit maximè à frigido unde rigentes maximè tremunt

232 Probl. XXVII. Cur leuiter ebrietate deuictus magis debacchatur quàm valde ebrius, aut sobrius ? An quòd sobrius quidem bene iudicat ?

233 Probl. XXVIII. Cur ex vino dulci suaui alioqui existente non fiunt temulenti ? ... / Probl. XXIX. Cur ebriosi à sole calefieri maximè gaudent ? ... / Probl. XXX. Cur temulentis multa interdum apparent, quod unum est ?

234 Probl. XXXI. Cur temulentorum lingua oberrat ? An quemadmodum corpus totum titubat, ita lingua labens peccat, nec valet dictionem articulare ?

235 Probl. XXXII. Cur ebrij & qui sunt circa mare sole gaudent ?

236 Probl. XXXIII. Cur ebrij ad concumbendum sunt impotentes ?

237 Probl. XXXIV. Cur iuuenes cùm inebriantur, magis immingunt quàm senes ?

238 Probl. XXXV. Cur oleum ad ebrietates confert: absorptùmque facultatem praestat potandi ?

241 [Page de titre]

242 Ad perillustrem Virum Federicum Quinctum, regii fisci advocatum

243 Sectio quarta, eorum, quae ad rem veneream pertinent. Probl. I. Cur coiens & moriens oculos sursum vertit, dormiens autem deorsum ?

245 Probl. II. Cur immodica venere utentibus manifestissimè simul laborant oculi & coxae.

249 Probl. III. Cur & re venerea utentes, & eunuchi re venerea non utentes, similiter utrique in oculorum acumine offenduntur ?

251 Probl. IV. Cur homo solus cùm incipit concumbere posse, pubescit ?

254 Probl. V. Cur nuditas pedum non confert ad coitum ?

255 Probl. VI. Cur exoluitur maximè inter animantia homo ex coitu ? An quoniam plurimum semen emittit proportione sui corporis ? / Probl. VII. Sed cur plurimùm homo emittit ?

257 Probl. VIII. Quamobrem coitu facto calore, timore autem vim infrigidantem habente, & morte, quibusdam tamen, cùm huiusmodi passionibus tentantur, semen effluit ?

258 Probl. IX. Cur non oportet, nisi turgente materia, coire, neque euomere, neque sternuere, neque flatum emittere ?

260 Probl. X. Cur ieiuni celerius coeunt ?

261 Probl. XI. Cur iuuenes cùm primùm coire incipiunt, eas, quibus cum congressi fuerint, post actum odio prosecuntur ?

262 Probl. XII. Cur qui equitant assiduè libidinosiores euadunt ?

262 Probl. XIII. Cur cùm re uti venerea posse incipiunt corpora, malè olent: primò autem non malè olent ante pubertatem neque viri, neque mulieres ?

267 Probl. XIV. Cur si ex semine nostro fiat animal, id nostrum est, si autem ex alio quopiam nostro, vel parte, vel excremento, nostrum non dicemus fiunt enim multa ex putrefactis, & ex semine quid igitur est, ut si tale fuerit, ut nos sumus, nostrum id fit:

269 Probl. XV. Cur in aqua minus coire possunt homines ?

270 Probl. XVI. Cur coire est suauissimum ? & an necessitate, aut alicuius causa inest animantibus ?

272 Probl. XVII. Cur coitus morbis quibusdam, qui sunt à pituita, confert ?

275 Probl. XVIII. Cur res venerea refrigerat ventrem & siccat ?

276 Probl. XIX. Cur ij quibus palpebrarum pili effluunt, sunt luxuriosi ?

277 Probl. XX. Cur micturientes coire nequeunt ? An quia pleni sunt pori , quod autem plenum humoris est, non recipit extraneum

278 Probl. XXI. Cur qui varices habent, non possunt generare, tum homines, siue quicunque aliorum animantium id habuerint ?

279 Probl. XXII. Quare qui concumbunt, resolui ac languere magna ex parte solent ? Utrum quòd ab omnibus secretio est semen.

268 Probl. XXIII. Cur coeuntibus si accesserit urinandi desiderium penis magis erigitur ? ... / Probl. XXIV. Quam ob causam virgae fit erectio, & augmentum ?

284 Probl. XXV. Cur coeuntes, aut qui sunt tales ut coire possint, sunt foetidi, & ex axillis maximè olent: pueri autem minimè ?

285 Probl. XXVI. Cur per aestatem viri minùs, mulieres magis concumbere valeant ?

288 Probl. XXVII. Cur nonulli rem veneream cum voluptate patiuntur, alij simul agere cupiunt: alij pati tantummodo gestiunt ?

289 Probl. XXIX. Cur rem agere veneream cupientes confiteri se cupere maximè pudet: non autem, comedere, aut bibere, aut talium aliquid aliud ?

290 Probl. XXIX. Cur viri per hyemem, mulieres verò per aestatem appetentiores sunt rei venereae ?

291 Probl. XXX. Cur qui calidi natura sunt, si modò fortes & bene habiti fuerint, nisi concumbant, iis saepe bilis prosistit, & amara ij egerunt, & pituita salsa generatur, & color corporis immutatur ?

292 Probl. XXXI. Cur melancholici libidinosi sunt ? an quod quòd spiritu abundant ? semen enim spiritus excretio est.

293 Probl. XXXII. Cur aues & pilosi homines venerei ? An quòd humorem habent multum ?

294 Probl. XXXIII. Cur si multum coeat homo, oculi potissimùm infirmantur ?

295 [Page de titre]

229 Ad clarissimum Virum Iustum Lipsium, Hisorographum Regium

297 Sectio quinta, eorum, quae ad laborem pertinent. Probl. I. Cur longae si fuerint ambulationes in aequalibus quidem, sunt magis laboriosae quàm in inaequalibus: breues autem minùs laboriosae ?

301 Probl. II. Cur iis qui animo deficiunt, & qui ob exercitia dissoluuntur, minores tumores, & acutiores voces videntur inesse ? ... / Probl. III. Cur venter eorum, qui sese exercent, solùm attenuatur ? An quòd plurima pinguedo est circa ventrem ? / Probl. IV. Cur pingue contritum fit in laborantibus ? ... / Probl. V. Cur quae circa ventrem pinguissima ? utrum quoniam sunt prope nutrimentum

302 Probl. VI. Cur lasitudines magis cessant, cum quis ex oleo aqua permixto se perfricuit ?

304 Probl. VII. Cur delassatis corporibus euomendum praecipitur, si verè vomitus laboriosus est ?

306 Probl. VIII. Cur laboriosior est brachio inanis iactatio, quàm cum lapide ?

310 Probl. IX. Quam ob causam velox cursus & in homine, & in aliis animantibus, morbosa reddit, quae circa caput: cùm alioqui cursus omnino deorsum excrementa deducere soleat, quemadmodum & deambulatio

312 Probl. X. Cur laborant quidam magis in aequalibus quàm in non aequalibus locis: velocius autem ambulant per aequalem viam, per inaequalem ? ... / Probl. XI. Cur in planis laboriosius est accumbere, quàm in concauis ?

313 Probl. XII. Cur breues deambulationes laboriosae sunt ?

314 Probl. XIII. Cur qui equis vehuntur, quantò magis decurrerit equus, tantò magis lacrymae excutiuntur ex oculis ?

316 Probl. XIV. Cur aliae quidem perfricatae partes carnosae redduntur: venter autem extenuari solet ?

321 Probl. XV. Cur pacto difficili & longo itinere aut cursu, si quis super summos constiterit digitos, calces pedum conquatiuntur, & diuelluntur deorsum promptè ?

323 Probl. XVI. Cur qui non concitatè admodum currunt, secundùm rhythmum respirant ?

324 Probl. XVII. Cur in currendo videtur nobis aër ventus fieri ? ... / Probl. XVIII. Cur magis currentes quàm ambulantes cadunt ?

325 Probl. XIX. Cur ascendentes, genibus, descendentes femoribus dolemus ?

327 Probl. XX. Cur in itineribus femoris media parte potissimùm dolemus ? ... / Probl. XXI. Cur humida corpora citò à labore & aestu praefocantur ?

329 Probl. XXII. Cur commensurata corpora saepe laborant, & liberantur facile ?

331 Probl. XXIII. Cur laboramus magis aequalibus quàm inaequalibus, ocyùs autem ambulamus aequalem locum, quàm inaequalem ? ... / Probl. XXIV. Cur femora in descendendo, tibiae in ascendendo magis defatigantur ?

332 Probl. XXV. Cur longior esse via videtur, cùm ignari quanta sit, ambulamus, quàm cùm scientes ; si modò res caeterae pares adsint ?

333 Probl. XXVI. Cur femora magis, quàm crura lassescunt ? utrum quòd prope locum sunt continentem excrementa

334 Probl. XXVII. Cur aliquibus, ubi laborauerint, ulcera oriuntur ? An quia cùm impurum fuerit corpus, motus excalfaciens excrementa, alia etiam cum sudore extrahit

335 Probl. XXVIII. Cur iis qui euacuati sunt ab exercitationibus, aut à medicamentis purgantibus, non protinus cibum offerunt ?

336 Probl. XXIX. Cur difficilius est currere, quàm ambularé ? An quòd plus oneris fert currens ?

337 Probl. XXX. Cur non protinus, ab exercitatione bibunt ? An propter dissolutionis reliquias, dum penitus concoquantur ? ... / Probl. XXXI. Cur per somnum iis semen magis profluit, qui labore lassescunt, aut phthisi laborant ?

339 Probl. XXXII. Cur sinistrum crus difficiliùs perfricatur ad inuicem per longum tempus, quàm dextrum ? An quia dextris laborare valemus.

340 Probl. XXXIV. Cur ad sanitatem carnem densare non oportet, sed rarefacere ? An quemadmodum ciuitas sana, & locus bene perspirabilis (quare & mare sanum) ita & corpus bene transpirabile magis est sanum.

341 Probl. XXXV. Cur vreues deambulationes laboriosae ? An quia saepe consistunt, neque aequaliter mouentur in flexionibus ? ... / Probl. XXXVI. Cur stantes in Sole magis calefiunt: quàm mouentes se, motu alioqui excalefactoriam vim habente ?

343 Probl. XXXVII. Quam ob causam qui equis currunt, quantò velocius currit equus, tant`magis lacrymas emittunt oculi: & pedites quantò magis currunt ? ... / Probl. XXXVIII. Cur eastiuos quidem labores balneo curare oportet: hybernos verò inunctionibus ?

344 Probl. XXIX. Quamobrem qui cursum concitatè agunt, distorsionibus maximè afficiantur, ubi quis inter currendum eis obstiterit ?

345 Probl. XL. Cur ex ambulationibus, que sunt secundùm vias, minùs laboriosae sunt inaequales rectis ?

346 Probl. XLI. Cur ad summa difficulter ambulamus ? An quòd omnis gressus ex eleuatione & depressione perficitur. ... / Probl. XLII. Cur qui cursum ex equis arrioiunt, minùs cadunt ? An quòd timent, magis se custodiunt ?

347 [Page de titre]

348 Ad clarissimum virum Io. Baptistam Sylvaticum, medicum Mediol

349 Sectio sexta, eorum, quae circa quietem & positionem corporis contingunt. Probl. I. Cur sedile hominum alios pinguefacit, alios extenuet utrum quia habitus differunt ?

351 Probl. II. Cur partium distensionem facere oportet, quod se exercentes facere consueuerunt ? An quòd oporteat proprio spiritu poros expurgari ? / Probl. III. Cur inflexo corpore cubare melius est: quod etiam medici plerique praecipiunt ?

353 Probl. IV. Cur surgentibus vertigo potiùs euenit quàm sedentibus ?

355 Probl. V. Cur super dextram cubantibus faciliùs somnus aduenit ? Utrum quòd contrario modo se habentes vigilant & dormiunt ?

356 Probl. VI. Cur stuporem patiuntur (homines) in manibus & pedibus magis ?

358 Probl. VII. Cur accumbimus super sinistrum latus iucundis, dorminus autem in dextrum magis ? Utrum quoniam conuersi ad lucem non dormimus.

361 [Page de titre]

362 Ad doctissimum virum Erycium Puteanum eloquentiae professorem apud Mediolanenses Regium

363 Sectio septima, eorum, quae ad rerum consensus pertinent. Probl. I. Cur oscitantibus contraoscitant ut plurimùm ? ... / Probl. II. Cur si quempiam viderimus manum extendentem, aut pedem, aut aliud quippiam talium, non econtrà idem facimus: si autem oscitauerit, econtrà oscitamus ?

367 Probl. III. Cur si iuxta ignem steterimus, non mingimus ? At iuxta fluuium, mingunt ?

368 Probl. IV. Cur à morbis quibusdam aegrotant, qui appropinquauerint, à sanitate autem, nemo sanatur ?

372 Probl. V. Cur eorum, quae tristia per auditum sentiuntur, quaedam exhorrescere nos faciant, ut serra cùm acuitur, & pumex cùm secatur, & lapis cùm mola frangitur signa etiam passionum, quae per visum ipsa nobis passiones efficiunt.

376 Probl. VI. Cur oscitantibus econtrà oscitant. Et quando mingentem viderint, mingunt, & maximè iumenta ?

378 Probl. VII. Cur cùm secari aliquem viderimus, aut uri, aut torqueri, aut re aliqua molesta affici, animo vicem eius dolemus ? An quòd omnium communis natura nostra est ?

380 Probl. VIII. Cur qui aegro phthisi, lippitudine, & scabie appropinquauerint, inficiantur, ad hydrope autem, & febre, & attonito morbo non occupantur: quin nec aliis ?

382 Probl. IX. Cur dentium stuporem dissoluit portulaca & sal ? An quia illa humiditatem quandam habet: manifesta autem haec est manducantibus:

383 Probl. X. Cur igitur cinis & nitrum non ? An quia stringit, & non liquefacit ?

1 Sectio octava, eorum, quae ad rigorem & horrorem pertinent. Probl. I. Cur rigentes liuidi fiunt ? An quia sanguis congelatur ob frigus ; congelatus autem nigrescit ob absentiam calidi:

4 Probl. II. Cur rigentes dormire non possunt ? An quoniam omnes qui rigent magis spiritum continent ?

5 Probl. III. Quam ob causam in frigore acutiores sunt & debiles, & tristes, & irati ? An quia exsiccatum facit, ut infrigidentur

6 Probl. IV. Cur athletae alsiosi, sani cum sint ? An quia purus & bene spirabilis est habitus, & sine pinguedine ?

8 Probl. V. Cur maximè extremitates rigent ? An propter angustiam ? & pori in ipsis angusti existentes pauci sanguinis sunt. Sanguis enim calidus est

9 Probl. VI. Quam ob causam cùm suspensi tenentur pedes, magis rigent ? Utrum aspirantur magis, an quia in minori fit sanguis deorsum: quare guod reliquum est, faciliùs est infrigidari, calore deficiente

10 Probl. VII. Cur pleni impensè rigent, pinguedine calida existente ? An ob magnitudinem molis, longè quidem distant ab interno calore extrema: esterno verò frigori propinqua

11 Probl. VIII. Cur sternutantes & meientes horrescimus ? An euacuantur venae in utrisque ; euacuatis autem aër subintrat frigidior is autem horrorem facit

12 Probl. IX. Quam ob causam bulimum patiuntur in frigore magis & in hyeme, quàm in aestate ?

14 Probl. X. Cur se exercentes vehementius rigent iis, qui se non exercent, utrum quod pingue à laborib. absumitur: hoc autem teporem praestat. calidum enim pingue.

15 Probl. XI. Quamobrem horrescunt & calido & frigido perfusi. Absurdum enim contraria eiusdem esse causas.

16 Probl. XII. Quam ob causam horrescunt pili in cute ? ... / Probl. XIII. Cur in ultima emissione urinae inhorrescimus ?

17 Probl. XIV. Quam ob causam rigentium lingua sicut ebriorum peccat ?

18 Probl. XV. Cur rigentium erecti pili in corpore sunt ? ... / Probl. XVI. Quam ob causam in hyeme currentes magis rigemus, quam stantes ?

19 Probl. XVII. Cur matutino tempore maius frigus est, propius tamen sole existente ?

21 Probl. XVIII. Cur indolescunt rigentes cum iuxta ignem feruntur ; cum verò paulatim tepefiunt, minimè ?

24 Probl. XIX. Cur refrigerati magis ab eadem caliditate urimur, & dolemus ? ... / Probl. XX. Quam ob causam irati non rigescunt ? An quod ira timiditati contraria, & iracunda.

26 Probl. XXI. Quam ob causam quando inhorrescimus pili eriguntur ?

27 Probl. XXII. Quam ob causam rigentes maximè non dormiunt ? An quia rigescens magis spiritum continet, quàm expiret:

28 Sectio nona, eorum, quae ad vibices, a cicatrices, & pelles pertinent. Probl. I. Cur verberum in cute vestigia prohibent recens excorticatorum pelles appositatae, & praecipuè arietum, & oua conquassata supposita ?

30 Probl. II. Cur in reliquo quidem corpore cicatrices sunt nigrae, in oculo verò albae ?

32 Probl. III. Cur ferula ambitum plagae rubidum facit, medium verò album ? ... / Probl. IV. Quam ob causam medium carnis ferula vehementer quidem percussuma album redditur ;

33 Probl. V. Cur cicatrices nigrae spleneticorum ? An quod sanguinem corruptum habent propter admixtionem morbosi & aquosi sanguinis, qui est ex splene.

35 Probl. VI. Utrum quaecumque eiusdem sunt causae eandem habent potentiam ad faciendum, aut non ?

37 Probl. VII. Cur caeterae quidem cicatrices nigrae fiunt, quae verò sunt in oculo, albae ?

38 Probl. VIII. Quamobrem dolorem magis infert ictus ferulae, quam aliorum duriorum ita enim esse deprehendetur, si quis cum verberat, cum ratione consideret.

39 Probl. IX. Quam ob causam thapsia & cyathis fugillata dissoluunt, hic quidem incipientia, illa verò post, cum contraria sint ? ... / Probl. X. Cur fugillata dissoluuntur applicantibus nobis, aes, veluti sunt cyathus, & huiusmodi ?

40 Probl. XI. Cur siquando in eodem loco saepius ulcus est, nigra producetur cicatrices ?

42 Probl. XII. Cur ad fugillata cyathos apponimus ? ... / Probl. XIII. Cur in cicatricibus non nascuntur pili ? ... / Probl. XIV. Cur tumorem & liuores suscipiunt ictus ?

44 Sectio decima, eorum, quae ad res naturales pertinent. Probl. I. Cur haec quidem tussiunt, alia verò non ut homo quidem tussit, bos aurem non ?

46 Probl. II. Cur homini soli inter animantia sanguis è naribus fluit ?

47 Probl. III. Cur ex animalibus haec quidem sub carne, alia autem intra carnem pinguia sunt, alia verò utroque modo ?

49 Probl. IIII. Cur pueri & mulieres minus laborant utiligine alba, quàm viri: & inter mulieres aetate prouectiores magis ?

51 Probl. V. Cur homo tantum habeat utiliginem ? Utrum quia omnium animantium subtilissimae cutis est, magisque flatibus laborat.

52 Probl. VI. Cur caprae quidem & oues emulctae exhibent plurimum lac, cum maximo corpore non sint praeditae homo autem & bos minus secundùm proportionem ?

53 Probl. VII. Cur animantium haec quidem permutatis aquis, mutant colores, & illis similia fiunt, quae sunt ibi ; ut caprae: alia verò non, ut homines ? / Probl. VIII. Et in summa cur haec quidem permutantur ; alia verò non, ut coruus non permutatur ? ... / Probl. IX. Et cur non eadem, sed ex iis genita, permutantur ?

57 Probl. I. Cur masculina maiora sunt foeminis maiori ex parte ? Utrum quia calidiora hoc autem augendi vim habet ?

59 Probl. XI. Cur animalium alia quidem citò pariunt, aliorum verò diuturnus est partus ?

Liste des chapitres